Amersfoort en historie; die twee horen gewoon bij elkaar. Sterker nog onze stad ademt gewoon geschiedenis. Het komt hier uit alle hoeken en gaten sijpelen. Je kunt er niet omheen. Zo ook op de Hof – het grootste plein van Amersfoort - dat in de loop van de tijd diverse functies heeft gehad. Sommige heel gezellig andere behoorlijk luguber. Nieuwsgierig? Kom ik neem je mee!
What’s in a name?
Waar de naam de Hof precies vandaan komt? Vroegere namen van dit levendige plein zijn de Hoff en Coornmerkt (korenmarkt). En die gaan helemaal terug tot aan een middeleeuws bisschoppelijk hof. Gelegen aan een uitloper van de Utrechtse Heuvelrug, waar de rivier de Eem met een bocht omheen stroomde. Deze zogenaamde bisschopshof wordt al 1203 in een oorkonde genoemd, waardoor we weten dat de Hof al sinds 1196 bestaat.
Eeuwenoud marktplein
Zowel in de 13e als 14e eeuw, werd de Hof verschillende keren opgehoogd om het geschikter te maken voor markten. In de 16e eeuw werd de Hof zelfs bestraat en stond het bekend als Marktveld. Dé plaats voor alle markten in de stad Amersfoort. Bijzonder dat de plek waar je nu nog steeds op vrijdag en zaterdag naar de markt kunt gaan, mensen dat dus al eeuwenlang doen. Voor de wekelijkse boodschappen en de laatste roddels. Wat je tegenwoordig allemaal voor lekkers en moois op de markt kunt vinden? Check het hier!
Het oude stadhuis van Amersfoort
Ook het Stadhuis van Amersfoort vond je vroeger op de Hof, ter hoogte van nummer 12. Het staat er niet meer, maar de straatnaam Achter Het Oude Stadhuis herinnert er nog aan. Het waren eerst twee en later drie panden. Waarvan de vroegste bouwfase dateert uit de 13e eeuw. Vanaf 1536 was het Amersfoortse stadhuis in een woontoren en naastgelegen pand te vinden. In de 17e eeuw werd ook het derde gebouw opgekocht. Het stadhuis werd in de loop der jaren meerdere malen aangepast. Tot het begin 19e eeuw verhuisde naar de Westsingel. Sinds 1974 bevindt het stadhuis zich op het Stadhuisplein en straks op het nu nog braakliggende Trapeziumterrein.
De St. Joriskerk
De St. Joriskerk is dé eyecatcher van de Hof. Een historisch gebouw dat nu nog steeds te bewonderen is. In de 12de eeuw werd hier een bisschoppelijk hof gesticht. Bij dit hof hoorde een kapel, die waarschijnlijk gewijd was aan 'heilige Joris'. In 1248 werd de kapel vervangen door een Romaanse zaalkerk, die later weer is verbouwd tot gotische kruiskerk. Van het begin van de 15de eeuw tot 1534 werd de kerk uitgebreid tot een driebeukige hallenkerk, waarbij de toren uit 1190 werd ingesloten. De ooit overschilderde middeleeuwse schilderingen zijn veertig jaar geleden gerestaureerd. En ook in 2010-2011 werd de Sint-Joriskerk gerestaureerd. Deze keer omdat de historische eiken kapconstructies werden aangetast door de bonte knaagkever.
Er valt nog veel meer te vertellen over dit bijzondere monument. Wil je het bezoeken? Check even of het open is. Want elke zondag is het in gebruik voor kerkdiensten en op de andere dagen van de week wordt het regelmatig verhuurd voor concerten, congressen en recepties.
Joris en de draak
Bij de St. Joriskerk vind je een kleine zuilengalerij uit 1608. Boterhal, Boterwaag en Boterbeurs genoemd. In 1616 fungeerde het als klokluidershuisje en tegenwoordig vind je hier het kantoor van de marktmeester. Op het gebouw zit sinds 1992 een kleine speelklok, waar elk uur Sint Joris en de draak naar buiten komen. Sint Joris is de beschermheilige van Amersfoort en hij verslaat elk uur opnieuw de draak. Ik denk dat bijna elk kind in Amersfoort dit tafereeltje weleens heeft gezien.
Een stukje lugubere geschiedenis
En er vonden meer executies plaats bij de Boterhal. Want vroeger werden alle doodsvonnissen uitgesproken in de Gerechtskamer in het stadhuis op de Hof. Het vonnis werd daarna voor de Boterhal voltrokken. De executie methoden hier in Amersfoort bestonden tot de invoering van de guillotine uit; het zwaard, ophanging of radbraken. Gelukkig werd de doodstraf afgeschaft in 1870.
Logeren op de Hof
Terug naar een wat lichter onderwerp. In het statige pand op nummer 15 - waar je nu Gastrobar De Professor vindt, zat ooit modehuis 'De Stad Parijs'. Klinkt luxueus toch? Jammer dat er niet zoiets als een tijdmachine bestaat. Ik had er best een kijkje willen nemen. Een ander oud stenen gebouw is Logement de Gaaper uit circa 1225. Hier trof je vanaf 1822 een apotheker. De gaper die op het gebouw prijkte is geschonken aan Flehite, waar je het nog steeds kunt bekijken. Tegenwoordig kun je bij de Gaaper fijn overnachten tijdens je citytrip in onze bruisende stad.
Nog een draak?
In het midden van de Hof is onze stadsbron te vinden. Een fontein waarin een bronzen gezicht te zien is dat water spuit uit zijn mond. Er gaan verhalen de ronde over een draak die onder deze bron heeft gezeten. En wie weet zit zij er nog?
Op de Hof vind je niet alleen moois uit een ver verleden en mystieke wezens zoals draken. Je kunt er ook gezellig struinen over de markt, unieke winkels in de zijstraatjes ontdekken, uitgebreid uit eten of dansjes maken en drankjes doen. Kom je ook langs?
Bron: Home - Archief Eemland