HerdenkIngs-jaar SlavernIj verleden Amersfoort
Welkom bij Amersfoort Ontketent!
Op deze website herdenken we ons gezamenlijke slavernijverleden. In 1863 werd de slavernij afgeschaft, maar de totslaafgemaakten werden gedwongen nog tien jaar lang, zonder loon, door te werken op de plantages. Daarom noemen we 2023 het jaar dat het 150 jaar geleden is dat de slavernij werd afgeschaft, een speciaal herdenkingsjaar.
Het slavernij en koloniaal verleden is een zeer pijnlijk, belangrijk en tot voor kort onderbelicht onderdeel van onze geschiedenis. We moeten de gruwelijke geschiedenis van de slavernij blijven gedenken en stilstaan bij de diepen sporen die dit heeft nagelaten. Het is een verleden dat de maatschappij zoals we die nu kennen heeft gevormd en is daarom een geschiedenis van ons allemaal.
Het herdenkingsjaar biedt ons een unieke gelegenheid om bewustwording te creëren en een dialoog met en door inwoners te starten over slavernij, de gevolgen en de erfenis ervan die tot op de dag van vandaag voortduurt, bijvoorbeeld in de vorm van discriminatie en racisme.
Door te begrijpen wat er in het verleden is gebeurd, kunnen we de impact van slavernij beter begrijpen en werken aan een samenleving die inclusief, rechtvaardiger en gelijkwaardiger is voor iedereen.
Amersfoort en haar slavernIjverleden
In de stad Amersfoort kom je ook sporen van het slavernijverleden tegen, bijvoorbeeld huizen die werden gebouwd met kapitaal van voormalige plantage-eigenaren en handelaren in de VOC en de WIC, met handel in mensen en handel in producten uit verre oorden. Dit terwijl de tot slaaf gemaakte mensen in de voormalige koloniën werden uitgebuit.
De eerste sporen van slavernij in Amersfoort zijn bekend en opgenomen in de Keti Koti route voor Amersfoort en in een artikel in De Kroniek van Hans Smit (2022 nr. 4). In mei 2023 heeft het college van B&W besloten onderzoek te laten doen naar de rol van het stadsbestuur van Amersfoort in de internationale slavenhandel.
Op deze website vind je informatie over de verschillende activiteiten en evenementen die plaatsvinden tijdens het herdenkingsjaar. Samen met partners in de stad besteedt de gemeente Amersfoort aandacht aan het herdenkingsjaar en bouwen we een stadsbreed programma. Van lezingen en tentoonstellingen tot educatieve programma's en rondleidingen, er is voor ieder wat wils. We nodigen je uit om deel te nemen, je stem te laten horen en samen met ons de geschiedenis te herdenken, te leren van het verleden en te streven naar een rechtvaardige samenleving voor iedereen.
Zo start vandaag nog de inclusieve toekomst waarin diversiteit wordt gevierd en de erfenis van slavernij wordt erkend en bestreden.
KetI KotI 2023 - < swipe >
-
KetI KotI 2023
-
KetI KotI 2023
-
KetI KotI 2023
-
KetI KotI 2023
-
KetI KotI 2023
-
KetI KotI 2023
-
KetI KotI 2023
-
KetI KotI 2023
-
KetI KotI 2023
SlavernIjverleden anno 2023
-
Het slavernijverleden heeft bijgedragen aan de opbouw van de Nederlandse welvaart, die vandaag de dag nog steeds zichtbaar is. Verschillende instellingen en bedrijven hebben hun oorsprong in die periode en hebben geprofiteerd van de handel in- en uitbuiting van tot slaafgemaakte mensen.
Deze economische voorspoed heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van infrastructuur en de groei van ons land, waarvan we vandaag de dag nog steeds profiteren.
-
Het slavernijverleden heeft een diepgaand effect gehad op de sociale dynamiek en de verhoudingen tussen verschillende bevolkingsgroepen in Nederland. Hoewel de slavernij officieel werd afgeschaft in 1863, moesten de totslaafgemaakten nog 10 jaar lang onder staatstoezicht onbetaald verder werken op de plantages.
Na 1 juli 1873 duurden de ongelijkheden en het racisme voort. Tot op de dag van vandaag zijn de naweeën van deze ongelijke machtsverhoudingen merkbaar in onze maatschappij.
-
Het slavernijverleden heeft ook invloed op het culturele landschap van Nederland. Het heeft geleid tot een vermenging van culturen en tradities, en heeft bijgedragen aan de vorming van de Nederlandse identiteit. De invloed van de Afro-Caribische cultuur, de Surinaamse gemeenschap en andere gemeenschappen met een Afrikaanse achtergrond is duidelijk zichtbaar in de muziek, kunst, taal en keuken van Nederland.
Door het erkennen en vieren van deze diverse culturele erfenissen kunnen we een inclusievere maatschappij creëren waarin iedereen zich vertegenwoordigd voelt.
-
Het is van cruciaal belang om de geschiedenis van de slavernij te erkennen, te begrijpen en te bespreken, zodat we de impact ervan op de Nederlandse maatschappij kunnen begrijpen en de effecten aanpakken. Dit vereist educatie, bewustwording en het nemen van concrete stappen om ongelijkheid en discriminatie tegen te gaan.
Het betekent ook luisteren naar de stemmen van degenen die het meest getroffen zijn door de erfenis van de slavernij en het creëren van ruimte voor hun verhalen en ervaringen.
Met deze website leveren we een bijdrage aan het vergroten van het bewustzijn over het slavernijverleden. We stimuleren een open dialoog over het slavernijverleden in Nederland en Amersfoort. We willen de verhalen van degenen die hebben geleden onder de slavernij en de gevolgen ervan centraal stellen, evenals degenen die strijden voor gelijkheid en rechtvaardigheid. Zo ontstaat een inclusieve samenleving waarin iedereen gelijke kansen heeft en waarin het slavernijverleden niet langer een belemmering vormt voor de vooruitgang.
Landelijk actIviteIten
-
Slavernijverleden van de provincie Utrecht
Slavernijverleden van de provincie Utrecht
De slavernij is niet voorbehouden aan steden als Amsterdam of Middelburg. Ook in Utrecht en andere plaatsen in de provincie vind je sporen van het slavernijverleden. In 2023, het jaar dat we de afschaffing van de slavernij herdenken, staan we stil bij die verhalen.
-
NINsee
NINsee
Het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee) is een kennis- en onderzoekscentrum over het Nederlandse slavernijverleden en de gevolgen daarvan voor de hedendaagse samenleving.
-
Rijksoverheid Herdenking Slavernijverleden
Rijksoverheid Herdenking Slavernijverleden
Het slavernijverleden is een pijnlijk, belangrijk en tot voor kort onderbelicht onderdeel van onze gedeelde geschiedenis. Vanaf 1 juli 2023 wordt hier in het hele Koninkrijk extra aandacht aan besteed tijdens het Herdenkingsjaar Slavernijverleden.
-
Route van verzoening
Route van verzoening
Deze route werd gelopen tijdens de allereerste herdenking en viering van Keti Koti in Amersfoort ooit, op 30 juni 2021. Een samenwerking tussen Stichting Comité 30 juni/1 juli Amersfoort, Ninsee, Gemeente Amersfoort, Archief Eemland en Artikel 1 Midden Nederland.
Van en door Amersfoorters
In ons prachtige en historische Amersfoort is het van groot belang dat we onze geschiedenis onder ogen zien, zelfs de delen die moeilijk zijn om mee om te gaan. We nodigen alle inwoners uit om deel te nemen aan dit belangrijke herdenkingsjaar. ‘Wat betekent slavernij voor jou?’ Het is een vraag die we graag aan alle Amersfoorters willen stellen. Door samen te reflecteren op deze vraag, kunnen we een breder en dieper begrip ontwikkelen van hoe slavernij onze stad heeft beïnvloed en nog steeds invloed heeft op onze samenleving.
Er volgen in de loop van het herdenkingsjaar een aantal dialoogtafels. Tijdens de dialoogtafels brengen we verschillende perspectieven en ervaringen samen om een inclusief en leerzaam gesprek te faciliteren. We geloven dat het cruciaal is om te luisteren naar verschillende stemmen en gezamenlijk te werken aan het begrijpen van de complexiteit van het slavernijverleden en de gevolgen ervan in het heden.
|
OPROEP: Als je zelf verhalen, documenten of foto's hebt die verband houden met het slavernijverleden van Amersfoort, deel ze dan met anderen. Deze persoonlijke verhalen kunnen een belangrijke rol spelen bij het verbinden van het verleden met het heden. Of heb je een ander idee om een bijdrage te leveren om het slavernijverleden te bespreken en/of te herdenken? Deel het met ons! amersfoortontketent@amersfoort.nl |
LeestIps volwassenen
-
"Roofstaat: Wat iedere Nederlander moet weten"
Het boek onderzoekt de koloniale geschiedenis van Nederland en werpt een kritische blik op het Nederlandse koloniale verleden en de gevolgen daarvan voor de voormalige koloniën.
-
“Wij slaven van Suriname”
Een politiek pamflet, geschiedschrijving en felle aanklacht tegen racisme en uitbuiting ineen.
-
“Gids slavernijverleden Nederland”
Deze tweetalige gids laat de andere zijde zien: honderd plaatsen verbonden met het slavernijverleden in alle provincies, niet alleen in steden als Amsterdam en Middelburg.
-
“Slavenschip Leusdenmoord aan de monding van de Marowijnerivier”
De geschiedenis van de Leusden confronteert ons met alle facetten van de trans-Atlantische slavenhandel: opstanden, ziekten en tenslotte de moord op 664 van de 700 gevangenen door de bemanning tijdens de ondergang van het schip.
-
"Hoe duur was de suiker?"
Hoewel dit een historische roman is, biedt het een levendig en meeslepend verhaal dat zich afspeelt in het koloniale Suriname.
-
"Witte onschuld: Paradoxen van kolonialisme en ras"
Onderzoek naar de erfenissen van het kolonialisme en de implicaties ervan voor het hedendaagse Nederland.
-
"Keti Koti, waarom we de afschaffing van de slavernij moeten herdenken en vieren"
1 juli 2023 vieren we het 150-jarig jubileum van de afschaffing van slavernij in Nederland. In het boek Keti Koti vertelt Janice Deul alles wat je over deze dag wilt weten.
Een onvolledig naslagwerk (artikelen, blogs en websites) voor mensen die zich in hun strijd tegen racisme willen verdiepen
Deze boeken bieden verschillende perspectieven op de rol van Nederland in de slavernij en kunnen je helpen een beter begrip te krijgen van dit beladen onderwerp. Het is belangrijk om meerdere bronnen te raadplegen en diverse stemmen te horen om een completer beeld te krijgen van de geschiedenis.
LeestIps jeugd
-
"Kruistocht in Spijkerbroek"
Dit populaire boek vertelt het verhaal van een moderne jongen die teruggaat in de tijd naar de middeleeuwen en getuige is van de slavernijpraktijken van die tijd.
-
"De hut van oom Tom"
Dit klassieke boek is een krachtig pleidooi tegen de slavernij. Het vertelt het verhaal van Tom, een slaaf die in verschillende situaties terechtkomt terwijl hij vecht voor zijn vrijheid.
-
"Vrij als een vogel"
Dit boek vertelt het verhaal van een jongen genaamd Lucky die in het 18e-eeuwse Suriname als slaaf wordt verkocht en zijn strijd voor vrijheid.
-
"Slaaf kindje slaaf"
In dit boek volgen we het verhaal van een jongen genaamd Heindrik, die als slaaf in de kolonie Suriname leeft en droomt van een leven in vrijheid.
-
"Slavenhaler"
Dit historische avonturenboek vertelt het verhaal van de Nederlandse jongen Wessel die aan boord van een slavenschip belandt en geconfronteerd wordt met de gruwelijke realiteit van de slavernij.
-
"Op de rug van Bigi Kayman"
Kofi en Afi moeten de hele dag werken. Ze zijn net als hun ouders tot slaaf gemaakt. Als ze op een dag horen dat hun vader misschien verkocht zal worden, besluiten ze te vluchten.
Dit is slechts een kleine selectie van jeugdboeken over slavernij. Er zijn nog veel meer boeken beschikbaar die dit belangrijke onderwerp behandelen. Het is altijd raadzaam om de boeken te bekijken voordat je ze aan een specifiek leeftijdsgroep aanbeveelt, omdat de inhoud en het taalgebruik kunnen variëren.
Kijktips
-
Van Bahia tot Brooklyn, Caribische verhalen
Van Bahia tot Brooklyn, Caribische verhalen
BekijkSlavernij en kolonialisme hebben een veelkleurige smeltkroes van de Caribische samenleving gemaakt. Latijns-Amerika journalist Nina Jurna onderzoekt in zeven landen hoe de geschiedenis doorwerkt in het heden en hoe dit leidt tot een nieuwe Caribische cultuur.
-
Firma Erfgoed Overzee
Firma Erfgoed Overzee
BekijkAldith Hunkar bezoekt religieus en cultureel erfgoed in haar geboorteland Suriname, op Sint Eustatius en Curaçao.
-
Slavernij en wij
Slavernij en wij
BekijkDansen, muziek, gerechten van kaaskorstjes. Maar ook gewaagde vluchtpogingen in kano’s en gewelddadige opstanden. Tot slaaf gemaakten zijn altijd op zoek geweest naar manieren om te ontsnappen aan het systeem, zich te verzetten en hun eigen cultuur te bewaren.
-
Hoog spel in de Oost
Hoog spel in de Oost
BekijkEen drieluik over de zomer van 1962 waarin Nederland bijna de hoofdrol speelt in een nieuwe wereldoorlog en een hooggespannen politiek spel dat ons dwingt Nederlands Nieuw-Guinea, de laatste kolonie in de Oost op te geven. Een strijd waarvan vooral Papoeaas slachtoffer werden.
-
VPRO Zomergasten met Alida Dors
VPRO Zomergasten met Alida Dors
BekijkTheatermaker en choreograaf Alida Dors (Amsterdam, 1977) is te gast in VPRO Zomergasten. Theo Maassen interviewt haar over haar favoriete televisieavond.
EducatIef
Ons koloniale verleden is een pijnlijk en tot voor kort onderbelicht onderdeel van onze geschiedenis. Daarom presenteert de Bibliotheek Eemland een leskist vol verhalen, die kinderen en jongeren inzicht geven in wat het betekent om niet vrij te zijn. Een zevendelige leergang over inclusief onderwijs, van Fawaka WereldBurgerschap. Of gastlessen met ouderen uit de voormalige koloniën, die hun persoonlijke verhaal vertellen aan leerlingen, door Stichting Silent Nois3. Lees alles over het educatieve aanbod op de website van NEOS. Met deze concrete voorbeelden kunnen onderwijsprofessionals direct aan de slag.
Dit aanbod kwam tot stand door samenwerking tussen NEOS Cultuuronderwijs, Gemeente Amersfoort en verschillende culturele partners. Dit herdenkingsjaar grijpen we aan om de koloniale geschiedenis duurzaam te integreren in het onderwijs. Het aanbod groeit en blijft ook na het herdenkingsjaar beschikbaar.
Slavernij en jij
Voor iedereen die meer wil weten over het Nederlandse slavernijverleden is er de website Slavernij en Jij. Op deze site onmisbare basiskennis over dit deel van de Nederlandse geschiedenis. Een groot aantal wetenschappers en deskundige auteurs schreef eraan mee. Slavernij en Jij is geen encyclopedische opsomming van gebeurtenissen, maar geeft op prikkelende en educatief verantwoorde wijze essentiële thema’s uit het Nederlandse slavernijverleden weer.
De website is daarom zeer geschikt voor docenten, scholieren en studenten van VMBO-T, HAVO, VWO en MBO. De trans-Atlantische slavernij is een van de vijftig vensters uit de Canon van de Nederlandse Geschiedenis. https://www.slavernijenjij.nl
Keti-Koti lespakket bij het Tropenmuseum
Het Tropenmuseum in Amsterdam heeft een lespakket samengesteld over Keti Koti. Op de museumwebsite vind je creatieve activiteiten, verhalen en feestvoorwerpen passend bij Keti Koti. Bekijk het Keti Koti-lespakket op de website van het Wereldmuseum
Keti Koti Junior – Kant en klare les
Deze les neemt de jaarlijkse viering van Keti Koti op 1 juli als uitgangspunt om slavernijgeschiedenis te behandelen. Leerlingen leren in dit online lesmateriaal over het koloniaal verleden dat Suriname, de Antillen, West Afrika en Nederland delen. Bekijk de les via Lesson Up
Art.1 Midden Nederland (Art.1 MN)
Het expertisecentrum voor gelijke behandeling en tegen discriminatie voor inwoners van alle gemeenten van de provincie Utrecht. https://art1middennederland.nl
Koloniale sporen in mijn buurt
In elke wijk wonen mensen die opgroeiden in een van de voormalige Nederlandse koloniën. Wat is de invloed van het koloniale denken op het leven nu? En welke kleding, wat voor voedsel en welke gebouwen in jouw buurt zouden er niet zijn zonder die koloniën? https://inmijnbuurt.org/thema/koloniale-sporen-in-mijn-buurt/
Sporen van Indië
De documentaire ‘Sporen van Indië’ vertelt de landelijke geschiedenis aan de hand van lokale voorbeelden. Het bijbehorende lesmateriaal is speciaal ontwikkeld om landelijk te kunnen gebruiken en is te gebruiken door scholen in heel Nederland. Er zijn lespakketten gemaakt voor het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs, zie Educatie – Sporen van Indië (sporenvanindie.nl).
KIS
Draagt bij aan het bevorderen van gelijke kansen, sociale cohesie en het tegengaan van discriminatie en uitsluiting. Het kennisinstituut werkt samen met professionals, beleidsmakers, onderzoekers en andere betrokkenen om actuele vraagstukken te analyseren en praktische handvatten te bieden voor een inclusieve samenleving. KIS
De Canon van Nederland
Een lijst van vijftig belangrijke onderwerpen die de geschiedenis en cultuur van Nederland vertegenwoordigen. De onderwerpen in de Canon van Nederland bestrijken een periode van meer dan 2.000 jaar, van de prehistorie tot het heden. Ook de (de)kolonisatie komt uitvoerig aan bod. Canon van Nederland
Movisie
Is hét landelijk kennisinstituut voor een samenhangende aanpak van sociale vraagstukken. Samen met de praktijk ontwikkelen we kennis over wat echt goed werkt en passen we die kennis toe. De unieke rol van Movisie is het versnellen van leerprocessen. We zijn alleen tevreden als we een duurzame positieve verandering voor mensen in een kwetsbare positie realiseren. We ondersteunen, adviseren en werken samen met maatschappelijke organisaties, overheden, maatschappelijk betrokken bedrijven en burgerinitiatieven. Lokaal of landelijk en toegesneden op het vraagstuk en op de organisatie. https://www.movisie.nl
De typografie van de huisstijl verbeeldt diversiteit en inclusie, maar laat ook zien dat er nog lacunes zitten in ons beeld en begrip van het verleden. Heling, verzoening en verbinding is een doorlopend proces. De O’s in Amersfoort vormen de schakels tussen verleden en toekomst en tussen de verschillende bevolkingsgroepen in Amersfoort. Ontwerp: SDGHUB.NL
-
Meld jouw evenement aan!
Organiseer je ook een evenement? Meld het eenvoudig aan via de UITagenda en het wordt gratis op deze pagina vermeld.
