033 Muziekgeschiedenis

Zeg je de keistad, dan zeg je hiphopstad. Amersfoort brengt al dertig jaar vele rappers en producers voort die niet alleen binnen de historische stadsmuren furore maken, maar ook ver daarbuiten. Pak het boek De flow van de keistad er maar eens bij. Daarin staan portretten, in woord en beeld, van kopstukken uit de Amersfoortse scene. Wat te denken van Diggy Dex, Jiggy Djé en Wudstik? Zij behoorden allemaal tot D.A.C. (De Amersfoortse Coöperatie), de hiphopformatie die tussen 2000 en 2006 landelijk naam maakte met hits als Springstof en Doorhalen.

Momenteel beleven ze solo nog grotere successen. Voordat D.A.C. aan zet was, pakte Vaardigheid in de jaren negentig de pioniersrol met onvervalste nederhop van Amersfoortse bodem. Ook rappers als Bizzey, Ogri Ai en Spacekees braken door vanuit de keistad. De rijke hiphoptraditie zet zich nog altijd voort: talenten als Yung Felix, Tellem, Della Dix, LVZY, Monnik en Maxx Level houden de naam van Amersfoort hiphopstad hoog.  

Houseklanken en Amersfoort gaan goed samen. Dansen op hypnotiserende beats gebeurt al dik dertig jaar lang in het keistedelijke nachtleven. Feesten van het eerste uur als Nightflight, Dada Dance en later The Swing Brothers in het kleine en zweterige poppodium De Kelder verwierven een legendarische status. Communication nam het stokje over; de organisatie haalde zelfs Paul Kalkbrenner naar Amersfoort. Met Stadsgeluid kreeg Amersfoort in 2008 haar eerste grote dancefestival. Dat kwam tot een climax in 2009, met klinkende namen als Junkie XL en Don Diablo op het programma en duizenden bezoekers op het terrein. In die tijd kwam ook het huidige Kultlab op; zij organiseerde vele edities van het feest Minimaal Kabaal. In 2010 beleefde het inmiddels landelijk populaire festival Into the Woods van diezelfde organisatie zijn vuurdoop; dat vierde in 2019 zijn tiende editie in Bos Birkhoven. Kultlab bracht het festival Wildeburg met volop ruimte voor elektronische muziek naar Flevoland; een Amersfoortse enclave in de Noordoostpolder.  

Karsten ter Hoeven, de Amersfoortse dj-nestor die al 25 jaar meedraait in de scene én werkzaam is bij Amsterdam Dance Event, sprak zich in AD Amersfoortse Courant positief uit over dance in de keistad. ‘Amersfoort is een middelgrote stad waar de scene elkaar, ook al zijn de smaakrichtingen soms anders, weet te vinden. Daardoor is elektronische muziek een belangrijk Amersfoorts exportproduct. Er zijn genoeg mensen die in de landelijke game meespelen. Zoals Amersfoort ook voor mij een goede ontwikkelplaats is geweest, waardoor ik met de beste bagage in Amsterdam ben terechtgekomen. En als ik kijk wat er nu in Amersfoort gebeurt op dancegebied, dan is dat veelbelovend. Amersfoort is strong, man.”

Keiharde muziek in de keistad, dat moet wel een match zijn. En dat is het ook. Vooral de Amersfoortse metalband Atilla maakte in de jaren tachtig naam in Nederland én ver daarbuiten. Na een stille periode laat de rockende formatie de laatste jaren weer van zich horen, en hoe! Ook lokaal begonnen bands als Pleurisy en Khaoz groeiden uit tot gevestigde acts in metalland.

Ook aanverwante genres als punkrock en grunge deden het goed in 033. Amersfoort heeft zelfs een festival dat uit de liefde voor stevigere muziekstijlen is ontstaan: Willems Wondere Weiland. Dat begon ooit als een verjaardagsfeest van Hooglandervener Willem Stapelbroek, die in verschillende metalbands drumde, en ontwikkelde zich tot een festival voor ruim tweeduizend bezoekers die inmiddels van allerlei muziekgenres genieten. Maar haar roots verloochen doet de organisatie niet; bij het vallen van de avond staat er nog altijd een deathmetalband te vlammen.