Lezing De zeven van Middelharnis

Hoe een ondergrondse groep van een Armeens bataljon zijn bevrijdingsplan met de dood moest bekopen

Joris Versteeg vertelt over het Armeense bataljon, over de zeven soldaten die werden gefusilleerd in Middelharnis en over zijn ontdekkingen.

Centraal tijdens de lezing staan zeven Sovjetsoldaten die op 9 december 1944 in Middelharnis door de Duitsers zijn gefusilleerd.

Ze maakten aanvankelijk deel uit van het Rode Leger, dat met de westelijke geallieerde legers streed tegen nazi-Duitsland. De soldaten leverden zo een bijdrage aan onze uiteindelijke vrijheid.

Nadat de mannen krijgsgevangen waren genomen, werden ze slachtoffer van ontmenselijking en rechteloosheid (naar schatting ruim 3 miljoen van de 5,7 miljoen krijgsgevangen Sovjetsoldaten stierven in Duitse kampen). Voor de keus gesteld om een Duits uniform aan te trekken of een wisse dood in de kampen tegemoet gaan, ‘kozen’ velen voor het eerste.
Zo belandden duizenden Sovjetsoldaten in Nederland, waar ze in dienst van de Duitse Wehrmacht de kust moesten bewaken, maar velen hun best deden om de Duitsers zo veel mogelijk te saboteren.

Zeven van deze soldaten, die tot een verzetsgroep in een Armeens bataljon behoorden, probeerden naar het bevrijde deel van Nederland te varen om de geallieerden te bewegen bij een voorgenomen opstand tegen de Duitsers te helpen. Ze zijn daarbij gepakt, ter dood veroordeeld en op het Havenhoofd in Middelharnis gefusilleerd.

De zeven mannen zijn na de oorlog herbegraven op het Sovjet Ereveld. Tachtig jaar lang lagen ze er anoniem. Lange tijd kwam hun familie niet te weten wat er met hun dierbaren was gebeurd.

Onderzoeker/journalist Joris Versteeg heeft zich gebogen over het lot en de identiteit van deze soldaten. Van drie van hen is de identiteit vastgesteld en zijn de nabestaanden opgespoord en geïnformeerd. Zo ontdekte Versteeg dat één van de zeven geen Armeniër was, maar een Joodse man uit Wit-Rusland en Oekraïne die zich had voorgedaan als Armeniër, om zijn lot als Jood in de oorlog te ontlopen.

Stichting Sovjet Ereveld beveelt deze lezing van harte aan!
Toegang is gratis, reserveren is noodzakelijk via bijeenkomsten@sovjet-ereveld.nl o.v.v. naam en aantal personen. Parkeren kan bij de toegangsweg tot begraafplaats Maranatha (Dodeweg 29, Leusden) schuin tegenover ons museum in aanbouw.
Het programma rond de zeven in Middelharnis gefusilleerde soldaten is mede mogelijk gemaakt door het vfonds.