Folkert de Jong - Ministry of Fear/Foam
Kunsthal KAdE komt begin 2023 met het oeuvre-overzicht ‘Ministry of Fear/Foam’ van Folkert de Jong (Alkmaar 1972) dat de gehele kunsthal gaat beslaan. Het is voor het eerst sinds 2009 dat de kunstenaar zo’n grote museale solotentoonstelling in Nederland krijgt. Levensgrote beeldengroepen gemaakt van Styrofoam en polyurethaan-schuim vormen de kern van het 25-jarige oeuvre van de nu 50-jarige Folkert de Jong. Het is materiaal dat normaal gesproken wordt gebruikt in de bouw, de architectuur en de decorbouw. Met deze middelen schept De Jong complexe tableaux vivants van groteske werelden, die macht, geweld, rampspoed en de ongemakkelijke kanten van de menselijke conditie tot onderwerp hebben. Geïntrigeerd door de krochten van de ziel, sleurt de kunstenaar de kijker mee in zijn persoonlijke wereld, waarin het bizarre en het kwetsbare samenkomen.
In de kabinett…
Kunsthal KAdE komt begin 2023 met het oeuvre-overzicht ‘Ministry of Fear/Foam’ van Folkert de Jong (Alkmaar 1972) dat de gehele kunsthal gaat beslaan. Het is voor het eerst sinds 2009 dat de kunstenaar zo’n grote museale solotentoonstelling in Nederland krijgt. Levensgrote beeldengroepen gemaakt van Styrofoam en polyurethaan-schuim vormen de kern van het 25-jarige oeuvre van de nu 50-jarige Folkert de Jong. Het is materiaal dat normaal gesproken wordt gebruikt in de bouw, de architectuur en de decorbouw. Met deze middelen schept De Jong complexe tableaux vivants van groteske werelden, die macht, geweld, rampspoed en de ongemakkelijke kanten van de menselijke conditie tot onderwerp hebben. Geïntrigeerd door de krochten van de ziel, sleurt de kunstenaar de kijker mee in zijn persoonlijke wereld, waarin het bizarre en het kwetsbare samenkomen.
In de kabinetten en achterzalen van Kunsthal KAdE wordt een ruime selectie uit het hele oeuvre van Folkert de Jong in een ‘open opstelling’ getoond. Hier zitten diverse werken tussen die nog nooit in Nederland te zien zijn geweest. In de grote zaal komt een steigerconstructie, waar de bezoeker van bovenaf op stapt om vervolgens via verschillende platforms af te dalen naar de vloer. Op deze platforms - en tussen de steigerconstructie – zal nieuw werk te zien zijn, dat speciaal voor de tentoonstelling is gemaakt. Het is voor het eerst dat de grote zaal van Kunsthal KAdE op deze manier wordt gebruikt.
Folkert de Jong maakt in zijn werk veelvuldig referenties naar de (kunst)historie en brengt deze samen met hedendaagse sociale en politieke kwesties, waarbij hij ook de cinematografische belevingswereld van underground films betrekt. Tezamen zorgt dit voor een post-apocalyptisch toekomstperspectief. Door het gebruik van afwisselend lichtblauw en lichtroze Styrofoam en lichtgeel purschuim hebben de sculpturen van De Jong een heel specifiek kleurkarakter. Later is de kunstenaar het foam ook gaan beschilderen met andere kleuren, maar het kenmerkende blauw en roze blijft de toon zetten. De beelden ogen op het eerste gezicht ruw en onafgewerkt, maar zitten bij een tweede blik vol details, die - hoe schetsmatig ook - een enorme precisie hebben. De Jong zet hierbij maximaal in op de kracht van suggestie. Doordat de figuren meestal levensgroot zijn, niet zelden met de kunstenaar zelf als model, kan de kijker zich er als mens toe verhouden en opgezogen worden in de scènes die zich voor zijn of haar oog ontrollen.
Bij de tentoonstelling ‘Ministry of Fear/Foam’ verschijnt een boek dat het 25-jarige oeuvre van De Jong samenvat door te kijken naar het ontstaansproces en de context van de sculpturen, met veel materiaal uit het privé-archief. Als kunstenaarsboek geeft het een inzicht in het ‘hoofd’ van de kunstenaar. Het laatste oeuvreboek dateert van 13 jaar geleden en verscheen bij de overzichtstentoonstelling ‘Circle of Trust’ in het Groninger Museum.
In het interview met Melchior Jaspers voor het boek zegt De Jong: “Ik voel een fysieke urgentie om iets te maken, iets dat uit mijn lichaam en geest komt en wat ik vervolgens aan het publiek wil geven. Die worsteling is een conflict. Ik heb een idee en een gevoel voor een kunstwerk en wil daar uiting aan geven met m’n handen. Ik wil dat die handen zo vrij mogelijk en intuïtief mogelijk kunnen werken, terwijl ik aan de andere kant controle wil houden over waar het kunstwerk over gaat en hoe het eruit komt te zien. Het maken van kunst begint bij mij met een idee of plan. Vervolgens begin ik met maken. In dat maakproces komt een moment waarop ik niet meer weet wat er aan het ontstaan is. Dat is een noodzakelijk moment waar het uiteindelijke kunstwerk beter van wordt. Door de controle te verliezen, kom ik in een soort ‘maak flow’. Het is nog nooit gebeurd dat ik een ontwerp klakkeloos uitwerk.
In het interview licht De Jong ook een tip van de sluier op van een van de nieuwe werken die hij maakt voor de grote zaal van Kunsthal KAdE: “De titel wordt Vagevuur. Het is een ruimte die volledig is bekleed met roze bouwschuim. Ik heb besloten om de hele ruimte en de twee figuren die erin komen met de hand te snijden, eigenlijk zoals ik aan het begin van mijn carrière begon met sculpturen maken. Ik was die techniek een beetje uit het oog verloren. Ik loop al langer rond met het idee voor dit werk. Zeker nadat ik op bezoek ben geweest in de voormalige zwaarbewaakte gevangenis in Veenhuizen voor mijn tentoonstelling “Court of Justice” bij Galerie Fons Welters in 2015 en de film One Flew over the Cuckoo’s Nest, uit 1975 gebaseerd op het boek van Ken Kesey, heb gezien. Ik ben gefascineerd door het idee dat onze geest als het ware gevangen zit in ons lichaam, als een soort van levenslange opsluiting van het intellect in een fysiek omhulsel. De titel ‘Vagevuur’ heb ik gekozen als een referentie naar het purgatorium in het tweede deel van de La Divina Commedia (de goddelijke komedie) van Dante Alighieri (14e eeuw). Het vagevuur als ruimte waar de geesten van overledenen moeten wachten op hun reiniging.”
Wanneer
- Elke dinsdag, woensdag, donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag t/m 7 mei 2023
Neem alvast een kijkje
-
-
-
-
